5.   FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLER

5.1. Farmakodinamik özellikler

Farmakoterapötik grubu: Topikal glukokortikoid ATC kodu: D07AC18

DERMATOP merhem’deki prednikarbat, özellikle topikal uygulama için geliştirilmiş yüksek derecede aktif bir glukokortikoiddir. Antienflamatuar, antialerjik, antieksüdatif, antiproliferatif ve antipruritik etkilerinin olduğu bildirilmiştir.

DERMATOP merhem özellikle kronik ve kuru deri hastalıklarının tedavisinde uygundur.

Glukokortikoidlerin antiproliferatif etkisi, etkilenen hücrelerin yenilenme hızının düşmesine ve DNA sentezinin azalmasına bağlanmaktadır. Bu etkinin sonuçları çok iyi bilinmektedir ve granülasyon, yara iyileşmesi ve fibroblast proliferasyonunun inhibisyonunu içermektedir.

Glukokortikoid türevlerinin antialerjik etkileri, sahip oldukları immünosüpresif etkilerinden ve antikor ve hücre aracılı hipersensitivite üzerine etkilerinden kaynaklanmaktadır.

Glukokortikoidlerin immünosüpresif etkileri, esas olarak lenfositlerin (T ve B lenfositler) aktivitelerinin ve sayılarının azalmasına bağlanmaktadır.

Antikor aracılı hipersensitivite, vazoaktif maddelerin (örn. histamin) salınımının inhibisyonundan ile ve hücre aracılı hipersensitivite de lenfokin salınımının azalmasından etkilenmektedir.

Antienflamatuar etki, kısmen araşidonik asit metabolizmasına olan etkiye dayanmaktadır ve prostaglandinler ve lökotrienler gibi inflamatuar maddelerinin yapımının azalması ile bağlantılıdır; diğer yandan, aşırı hücre sinyalleri normal düzeye çekilir.

Yapılan çift-kör çalışmalarda, prednikarbat’ın halojen içermemesine rağmen betametazon valerat, dezoksimetazon veya flukortolon gibi haloj enli steroidlerle klinik etkinlik bakımından denk olduğu gösterilmiştir.

Sistemik etkiler

Prednikarbat’ın kollajen sentezi ve insan deri fibroblastlarının büyümesi üzerine olan zayıf etkisi nedeniyle, deride atrofi ortaya çıkartmaktadır. Prednikarbat geniş hastalıklı deri bölgelerine (psöriasis, atopik dermatit) uygulansa da endojen kortizol sentezinin baskılanması gözlenmemiştir.

5.2. Farmakokinetik özellikler

Emilim: Dermal uygulama sonrası düşük sistemik biyoyararlanım gösterir.

Dağılım: Prednizolon-17-etil karbonatın glukokortikoid reseptörüne olan afinitesi, prednikarbatınkinden 8.3 kez daha fazladır.

Biyotransformasyon: Prednikarbat topikal uygulamayı takiben henüz daha derideyken, prednizolon-17-etil karbonat’a metabolize olur. Prednizolon-17-etil karbonat yavaşça prednizolona parçalanır.

Eliminasyon: Perkütan uygulamadan sonra ne prednikarbat ne de bilinen diğer metabolitleri sistemik olarak saptanmamıştır.

5.3.    Klinik öncesi güvenilirlik verileri

Akut toksisite

Toksisite çalışmaları, prednikarbatın solüsyon, krem ve yağlı merhem gibi değişik formülasyonları ile yapılmıştır. Değerlendirme için temel olarak FDA ölçüm programı kullanıldığında, kobaylara ve tavşanlara uygulandığı zaman (24 saatlik yama testi) prednikarbat formülasyonlarının, sağlam ve hastalıklı derinin her ikisi için de irritan olmadığı kanıtlanmıştır.

Kronik toksisite

Sıçanlara ve köpeklere (günde 0.05-1.0 mg/kg) 3 ay boyunca deri altına prednikarbat uygulamasından sonra beklenmedik advers olay görülmemiştir.

Prednikarbat merhemin tavşanlarda 20 gün süreyle sağlam ve hastalıklı deri bölgelerine kutanöz uygulanması, herhangi bir görünür lezyona yol açmamıştır.

Üreme toksikolojisi

Fertilite, embriyotoksisite ve perinatal ve postnatal etkileri belirlemek için üreme toksikolojisi çalışmaları sıçanlarda, daha ileri embriyotoksik testler ise tavşanlarda yapılmıştır.

Kortikosteroidlerin bilinen teratojenik etkileri, prednikarbat ancak sistemik etki oluşturacak kadar yüksek subkütan dozlarda verildiğinde ortaya çıkmıştır. Terapötik dozaj aşılmadığı sürece ve prednikarbat topikal uygulama için kullanıldığında, bu bulguların insanla ilişkili bir önemi bulunmamaktadır.

Mutajenisite

Prednikarbat, Ames testi ya da mikronükleus testinde herhangi bir mutajen aktivite göstermemiştir.